Polesie w fotografii Józefa Szymańczyka
Wystawa planszowa prezentowana w ramach Wschodniego Festiwalu Fotografii w Lublinie
Józef Szymańczyk (1909–2003) był fotografem samoukiem. Urodził się w Kosowie Poleskim. W wieku trzynastu lat został osierocony i musiał zapewnić sobie środki do życia. Podejmował się różnych prac, między innymi w tartaku czy składzie aptecznym. W tym okresie zainteresował się fotografią, której zaczął się uczyć u Borysa Kacena. Po zakupieniu swojego pierwszego aparatu zajął się fotografowaniem oraz samodzielnym wywoływaniem zdjęć. W połowie 1927 roku otworzył pierwszy zakład fotograficzny, a od 1934 roku zaczął wykonywać zdjęcia przedstawiające życie codzienne ludzi z okolicznych wsi, ciekawe obiekty i przestrzeń miasta.
Choć inspirował się ideą fotografii ojczystej Jana Bułhaka, bardziej skoncentrował się na utrwalaniu na kliszach mieszkańców Polesia, tworząc fotografie o charakterze dokumentalnym. Rejestrował wszystkie ważniejsze wydarzenia z życia Kosowa i okolic. Na swoich fotografiach w niezwykle sugestywny sposób starał się uchwycić świat Poleszuków – zarówno ten sprzed wojny, jak i po jej wybuchu. Utrwalił ich proste, a zarazem trudne życie, głęboko zakorzenione w rytmie natury i bliskiej relacji z przyrodą. Fotografował codzienność ludzi zanurzonych w krajobrazie – na tle lasów, rzek, bagien i drewnianych chat, ze zrozumieniem dla ich świata. Jego zdjęcia cechuje duży ładunek emocjonalny, ale też świadoma kompozycja i wrażliwość na światło z umiejętnym wykorzystaniem naturalnego oświetlenia.
W 1945 roku przeniósł się z rodziną do Kutna, zabierając ze sobą ocalałe negatywy – trzysta osiemdziesiąt z Polesia i około stu trzydziestu ze Słonima. Od 2023 roku stały się one częścią kolekcji Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej, oddziału Muzeum Narodowego w Lublinie.
Organizator: Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej – oddział Muzeum Narodowego w Lublinie
Współorganizator: Fundacja Czas na Sztukę
Kuratorzy: Mariola Tymochowicz, Marcin Gapski
Koordynacja: Agnieszka Cieślak
Edycja i przygotowanie zdjęć: Piotr Maciuk
Korekta: Kinga Kołodziej, Damian Szandecki
---
Zwiedzanie:
Klasztor Ojców Dominikanów
Wejście od Placu Dominikańskiego, 20-112 Lublin
Czynne: 7 czerwca – 21 czerwca 2025
Godziny otwarcia: czwartek – niedziela w godzinach 13:00–17:00
